Από τα τέλη του Οκτωβρίου 2021 o ζωγράφος Στέφανος Ζαννής βρισκόταν σχεδόν καθημερινά στις Μαρίκες της Ραφήνας, ζωγραφίζοντας εκδοχές της παραλίας και των ανθρώπων. Βλέμμα, πνοή και συναισθάνεσθαι. Την ίδια διαδικασία συνέχισε τον χειμώνα στα τοπία της πόλης.
Το δυστοπικό καλοκαίρι του 21, ο ζωγράφος Στέφανος Ζαννής βρισκόταν στη Ραφήνα, και συγκεκριμένα στην παραλία που είναι γνωστή με το όνομα Μαρίκες. Ως στιγμιαία έκλαμψη, ενώ ετοιμαζόταν για μία σύντομη βουτιά, του γεννήθηκε η επιθυμία της ζωγραφικής εκ του φυσικού. Ακριβώς όπως έκαναν οι παλαιοί ζωγράφοι. Έκτοτε, ασχολείται με αυτό, ζωγραφίζοντας τοπία της πρωτεύουσας.
“Μαρίκες” i, -σπίτι σὲ πευκόφυτη γωνιά καὶ τυχαῖο παραθεριστή, καθήμενο-. 50X56 cm, ἀκρυλικὰ σὲ βαμβακερὸ πανί, Σ. Ζ., 7/8/2021
Ποιες είναι όμως οι Μαρίκες στη Ραφήνα, που ενέπνευσαν τον ζωγράφο Στέφανο Ζαννή;
Σε απόσταση 1.5 χιλιομέτρου από τη Ραφήνα η παραλία Μαρίκες απλώνει την άμμο της στον όρμο σε μήκος 700 μέτρων. Τα βράχια που την περιβάλλουν την προστατεύουν από τους νοτιάδες αλλά την εκθέτουν στους βοριάδες. Αν και είναι μια παραλία που τη επιλέγουν οι κάτοικοι της περιοχής, εντούτοις δεν θεωρείται κρυφό μυστικό και για τους άλλους κατοίκους της Αττικής.
Η παραλία έχει 4 σημαντικούς άξονες ενδιαφέροντος και θαυμασμού. Καταρχήν στα δυτικά υπάρχει το προϊστορικό Ακρωτήρι, η Ακρόπολη και οχυρωμένος συνοικισμός, του 3000 π.Χ., από την πρώιμη περίοδος του Χαλκού. Με μικρά σπίτια που διέθεταν εστία κτιστή στο κέντρο.
“Μαρίκες” xxvi, 56X76 cm, ἀκρυλικὰ σὲ χαρτὶ Saunders 300 gr., Σ. Ζ., 18, 19, 25/9/2021
Έπειτα, το εμβληματικό σπίτι της οικογενείας Χίλμπερτ στα ανατολικά. Η οικογένεια ήρθε από την Κωνσταντινούπολη το 1920, όπου ο πατέρας ήταν ο πρόξενος της Αυστρίας στην Πόλη. Από τις δύο κόρες του το ένα όνομα έμεινε γνωστό, η Μαρίκα, αλλά επειδή ακριβώς ήταν δύο, το σπίτι ονομάστηκε Μαρίκες και στη συνέχεια πήρε το όνομα και η παραλία. Το σπίτι γνώρισε δόξες και χαρές με βεγγέρες, χορούς και μουσικές.
“Μαρίκες” x, 64Χ66 cm, ἀκρυλικὰ σὲ λινὸ πανί, Σ.Ζ., 17/8/2021
Υπάρχει ένας θρύλος, ότι στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι αδερφές διέσωσαν τους Εγγλέζους σαμποτέρ που δρούσαν στο λιμάνι της Ραφήνας. Ως αντίποινα, οι Γερμανοί σκότωσαν εν ψυχρώ τη μία αδερφή στην παραλία. Ιστορία ειπωμένη με λεπτομέρειες, από γηραιό λουόμενο της περιοχής.
“Μαρίκες” xxxv, 56X76 cm, ἀκρυλικὰ σὲ χαρτὶ Saunders 300 gr., Σ. Ζ., 24/10/2021.
Το παραπάνω έργο είναι το τελευταίο από τη σειρά έργων του ζωγράφου με θέμα τις Μαρίκες. Ο ίδιος αναφέρθηκε σε αυτό.
“αὐτὸ εἶναι τὸ τελευταῖο ἔργο στὶς Μαρίκες. 24 Ὀκτωβρίου. Ἡμέρα τῶν γενεθλίων μου. Ὅλα ξεκίνησαν θετικὰ ἀπὸ νωρίς. Μπήκαμε στὴ θάλασσα . . . ἡρωικά. ἡ θερμοκρασία ἀκόμα ἀνεκτή. Οἱ τελευταίοι πιστοὶ τῆς παραλίας σχολίαζαν, “μπῆκε”! Εἶχε ἥλιο τὸ πρωί φθινοπωρινό μὲ λίγα σύννεφα. Ἀφοῦ βγῆκα ἀπ’ τὸ νερὸ διάλεξα νὰ δουλέψω στὸ ἐπίπεδο τῆς ἄμμου πίσω ἀπὸ ἕναν ἀμμόλοφο ἀλλὰ βλέποντας πρὸς τὸ λευκὸ σπίτι καὶ τὰ δέντρα. Τὰ φῶτα ἦταν καθαρά καὶ πίσω στὸν οὐρανὸ ἐμφανίζονταν πλούσια σύννεφα σὲ κίνηση. Λέω: λουκούμι τὸ θέμα! καὶ πράγματι ζωγραφίζοντας ἔνιωθα πὼς θὰ εἶναι μιὰ ἐξαιρετικὴ ζωγραφιά. φούσκωνε τὸ στῆθος μου. τὸ ἔνιωθα πράγματι! Βιαζόμουν ταυτοχρόνως νὰ κρατήσω τὸ αἴσθημα καὶ νὰ ὁλοκληρώσω τὴν σημείωση.
Τὸ σύννεφο ὅμως ἐρχόταν ταχύτατα κι ἄρχισε νὰ ψιχαλίζει. ἡ θερμοκρασία ἔπεσε ἀπότομα. τώρα τουρτούριζα ἀπὸ τὸ κρύο καὶ βρεγμένος καθὼς ἤμουν δὲν ἀσχολιόμουν πιὰ μὲ τὸ παρὰ τρίχα ἐπιτυχημένο ἔργο. Ἤμουν μέσα στὸ κρύο, τὀ ‘νιωθα ἔντονα, τὸ ἔργο σχεδὸν χαμένο καὶ προσπαθοῦσα νὰ σώσω ὅτι μποροῦσα μέσα στὴ βροχή, πρᾶγμα ἄτοπο. Νὰ ὁμολογήσω ὅτι ξέφυγα λίγο λεκτικά γιατὶ ἦταν καὶ μέρα ποὺ ἤθελα ἕνα τρόπαιο! Τὸ ἔργο δὲν ὑπῆρχε, ὁ οὐρανὸς εἶχε σκοτεινιάσει καὶ ἡ Ἀγγελικὴ ἔφερνε βόλτα μὲ μιὰ ὁμάδα οἰκολόγων ποὺ εἶχε ἐκείνη τὴν ἡμέρα ξενάγηση στὸν βιότοπο.
Ἡ βροχὴ σταμάτησε, νοτισμένα τὰ πάντα, φυσοῦσε. Γύρισα τὰ σύνεργα πρὸς τὴ θάλασσα καὶ μπῆκα σὲ ἐντελῶς ἄλλη κατάσταση. αὐτὴ ποὺ ἀκροβατεῖς σὲ τεντωμένο σχοινί καὶ τὰ παίζεις ὅλα γιὰ ὅλα. Δὲν σκέφτεσαι ποιότητες καὶ κόλπα τῆς ζωγραφικῆς ποὺ θὰ φουσκώσουν τὸ στῆθος σου. Τελειώνεις ἀβέβαιος καὶ μαζεύεις τὰ συμπράγκαλα σου. Μετὰ ἀπὸ μέρες λές. ἄ! ὡραῖο εἶναι τελικά. χμ! ναὶ! μ’ ἀρέσει πολύ!”
Ποιος είναι ο Στέφανος Ζαννής;
Ο ζωγράφος γεννήθηκε στην Αθήνα και μαθήτευσε στην ΑΣΚΤ, με δασκάλους τον Ηλία Δεκουλάκο και τον Θανάση Εξαρχόπουλο. Συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις και έκανε ατομικές μεταξύ άλλων τόπων, στην Αθήνα, στην Ύδρα, στα Χανιά.
Μέσα στη δίνη του ιού παρουσίασε στο ναυτικό μουσείο Πειραιά ένα έργο μεγάλων διαστάσεων τιμώντας την ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ασχολείται ακατάπαυστα με τη θεματολογία της ομηρικής Οδύσσειας, ζωγραφίζοντας ανά ραψωδία και μελετώντας τα κείμενα.
Stefanos Zannis, Κόκκινο Λιμανάκι προς Μάτι-Ραφήνα, 2023
© Photography Boris Kirpotin, www.kirpotin.gr
Stefanos Zannis, Τα Σύννεφα Απέναντι-Μαρίκες, 2022, acrylic on paper, 56×76 2023
© Photography Boris Kirpotin, www.kirpotin.gr
H ατομική έκθεση ζωγραφικής
Στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών λοιπόν παρουσιάζεται η ατομική έκθεση ζωγραφικής του Στέφανου Ζαννή. Μέσα από μια σειρά έργων, ακρυλικά σε καμβά, βασισμένα σε προσωπικές εμπειρίες από βιωμένους τόπους ο ζωγράφος αναζητά και προβάλλει το στοιχείο της σιωπηλής χαράς μέσα στα πράγματα.
Οπως σημειώνει η Λουϊζα Καραπιδάκη στο κείμενο που συνοδεύει την έκθεση:
“Τα έργα του, ζωγραφισμένα στη φύση, είναι εμπνεύσεις μιας δεδομένης χρονικής στιγμής. Αποτυπώνει εικόνες της υπαίθρου με αναπαραστατική διαύγεια και συγκρατημένη αφαιρετική διάθεση, σύμφωνα με την προσωπική του οπτική αντίληψη.
Ο Ζαννής απεικονίζει εξωτερικούς χώρους, παραθαλάσσιους ή και αστικούς, εστιάζοντας στη γοητεία του εφήμερου φωτός με τις αέναες χρωματικές εναλλαγές, και ως δεινός γνώστης της χρήσης του χρώματος αποδίδει δεξιοτεχνικά τις σκληρές χροιές του ηλιοβασιλέματος, τη γλυκύτητα των αποχρώσεων του απομεσήμερου, τις διακυμάνσεις του συννεφιασμένου ουρανού και τις χρωματικές αλλοιώσεις του άπλετου μεσημεριανού ήλιου…“.
Σύμφωνα με τον ίδιο το ζωγράφο:
“Δεν μιλάω για ατμόσφαιρα κι ούτε ατμοσφαιρικότητα στη ζωγραφική μου. Αναφέρομαι σε πνοή θεωρώντας πως είναι περιεκτικότερη ονομασία ενός ζώντος φορέως μέσα στον οποίο διάγουμε. Και είναι η πνοή ο ενοποιός παράγοντας του συναισθάνεσθαι. Και όσο το νιώθουμε πως η πνοή μάς περιβάλλει και μας διαπερνά γινόμαστε κι εμείς μέρος αυτού του συναισθάνεσθαι. Τα πυκνώματα και τις αραιώσεις των παλμών αυτής της αμφίδρομης σχέσης εργάζομαι. Των αντικειμένων μεταξύ τους και εμού με αυτά.”
Επιμέλεια έκθεσης: Λουϊζα Καραπιδάκη, Ιστορικός της Τέχνης
Διάρκεια έκθεσης: 11 Μαΐου έως 17 Ιουνίου 2023
instyle.gr
