28/03/2024 4:08 μμ

Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

Το “Φλόγα και άνεμος” είναι η τηλεόραση που θέλουμε να έχουμε

Είχαμε πολλά χρόνια να παρακολουθήσουμε ένα βιογραφικό δράμα εποχής


Δύο εκρηκτικές σκηνές στο επεισόδιο του περασμένου Σαββάτου ήρθαν να μας πιστοποιήσουν ότι το “Φλόγα και Άνεμος”, η ιστορική δραματική σειρά της ΕΡΤ1, προσφέρει κάτι που μόνο η σοβαρή τηλεόραση χαρίζει στους τηλεθεατές: Την αίσθηση ότι γίνεσαι μέρος της πολυκύμαντης ελληνικής ιστορίας του 20ου αιώνα.

Η μία σκηνή, όταν ο σχεδόν μεταλλαγμένος υποκριτικά Αργύρης Αγγέλου, σε ρόλο νοσηρού χουντικού, προσπαθεί να ταπεινώσει την ένδοξη πρωταγωνίστρια του θεάτρου Κυβέλη Αδριανού, που την υποδύεται μοναδικά η Καρυοφυλιά Καραμπέτη.

Η άλλη σκηνή, όταν ο ταλαντούχος Λευτέρης Βασιλάκης στο ρόλο του Αλέκου Παναγούλη, κραυγάζει από το κελί των βασανιστηρίων του, στον ταγματάρχη της δικτατορίας Φώντα Λαμπρόπουλο, που τον υποδύεται ο Αργύρης Πανταζάρας, τη φράση: “όλοι οι φασίστες είστε αγράμματοι”.

Και ξαφνικά, εκεί που στο twiter ασχολούνταν ορισμένοι με κάποια θέματα ηλικιών, εκφράζοντας αμφιβολίες ως προς το casting της διανομής, τέτοιου είδους επουσιώδη πέρασαν σε δεύτερη μοίρα και αυτό που αναδύθηκε περίτρανα ήταν ο απόλυτος θαυμασμός για μια επική σειρά εποχής που, μέσα από τις ζωές δύο θρυλικών προσωπικοτήτων, της Κυβέλης και του Γεωργίου Παπανδρέου, περνάει διαχρονικά μηνύματα και ιστορικές αλήθειες σχετικά με την δημοκρατία, την ελευθερία και τον έρωτα.

Κι όμως για να φτάσουμε ως εδώ, χρειάστηκε μόλις ενάμισης μήνας προβολής, στη διάρκεια του οποίου το “Φλόγα και Άνεμος” πρόλαβε να αποκτήσει ορκισμένους φανς, καθώς και μια μερίδα επικριτών που βάλθηκαν να ψάχνουν την παραμικρή αφορμή για να το χτυπήσουν στα σόσιαλ μίντια, πράγμα συνηθισμένο ίσως για ανάλογες παραγωγές ιστορικού περιεχομένου του εξωτερικού (όπως το Crown), αλλά όχι για ένα ελληνικό σίριαλ που συγκεντρώνει τόσα πολλά σπουδαία και αγαπητά ονόματα ανάμεσα στους συντελεστές του.

Το ότι ο αρνητισμός αυτού του μικρού κύκλου, σχεδόν πρωτοφανής στα τρία-τέσσερα πρώτα επεισόδια, έμοιαζε να ξεπερνάει σε δόση υπερβολής ακόμα και το hating που συνήθως συναντάει κανείς ανάμεσα στα δημοφιλή hastags της τηλεθέασης, ξάφνιασε πολλούς. Ειδικά τώρα, που με το πέμπτο και έκτο επεισόδιο αυτός ο αρνητισμός μοιάζει να έχει εξανεμιστεί εντελώς, παραδίδοντας τη θέση του σε μια καθηλωτική υποδοχή.

Τι συμβαίνει;

  • Μας παίρνει χρόνο να εξοικειωθούμε με κάτι απαιτητικό και πραγματικά ποιοτικό;
  • Είμαστε τόσο εθισμένοι σε ένα ανάλαφρο και ανώδυνο είδος τηλεόρασης, την λαίλαπα των καθημερινών σήριαλ, ώστε μια στοιχειωδώς περίπλοκη αφήγηση μεγάλης ιστορικής και κοινωνικής σημασίας, με πολλά πρόσωπα και σημαίνοντα γεγονότα, μας πέφτει βαριά και μας ξεβολεύει;
  • Δεν ζητάμε τίποτα παραπάνω, εκτός από φόνους, πάθος για εκδίκηση και ειδύλλια με όρους σαπουνόπερας;

Ό,τι και να συμβαίνει, ας μείνουμε στο “Φλόγα και άνεμος” και ας δούμε τα πράγματα ένα-ένα.

Πρώτον, είχαμε πολλά χρόνια να παρακολουθήσουμε ένα βιογραφικό δράμα εποχής. Για όσους λατρεύουν τις αληθινές ιστορίες, το υλικό είναι σκέτη φωτιά. Περιέχει προσωπικές ιστορίες που δεν γνωρίζαμε, γάμους, διαζύγια, έρωτες, απιστίες, και όλα αυτά με φόντο τις ταραγμένες δεκαετίες των αρχών του εικοστού αιώνα. Είναι η παραστατική απεικόνιση μιας άλλης Ελλάδας, αλλά ταυτόχρονα και η αποθέωση της ελεύθερης ελληνικής ψυχής, αφού οι αναγωγές της Δημοκρατίας μέσα στον καιρό του χουντικού καθεστώτος είναι συνταρακτικές.

Δεύτερον, δεν ξέραμε παρά ελάχιστα για τη ζωή της εμβληματικής αυτής θεατρίνας με το όνομα Κυβέλη Αδριανού, που μεσουράνησε στο καλλιτεχνικό στερέωμα του μεσοπολέμου. Με καύσιμο τις σελίδες του Στέφανου Δάνδολου (ο οποίος κάτι αντίστοιχο είχε κάνει και με την Πηνελόπη Δέλτα στην “Ιστορία χωρίς όνομα”, που διασκευάστηκε με επιτυχία στο θέατρο), η Κυβέλη γίνεται η απόλυτη γυναίκα μπροστά από την εποχή της, και μια ηρωίδα που βιώνει τα πάντα με μια αδιαπραγμάτευτη τόλμη, κάτι ανάμεσα σε Σκάρλετ Ο Χάρα και Μαργαρίτα Γκωτιέ.

Τρίτον, η αλήθεια συνδέεται με τη μυθοπλασία, και ένας κύκλος επινοημένων προσώπων ανεβάζει το θερμόμετρο ακόμα πιο ψηλά. Ο Φώντας, η Όλγα, ο Γκούβερης, ο Μιχάλης και η Φωτεινή. Όλοι συνθέτουν μια τραγική χορογραφία που κορυφώνεται με επίκεντρο την ηλικιωμένη πια την Κυβέλη, τη γυναίκα που το φθινόπωρο του 1968 θα θρηνήσει τον άντρα της ζωής της.

Το… κερασάκι στην τούρτα

Για τα κάπως απαρχαιομένα τηλεοπτικά πρότυπα που έχουμε συνηθίσει, αυτή η σύμπλευση πραγματικότητας και επινόησης είναι το κερασάκι στη τούρτα. Είναι αυτό που οι Άγγλοι αποκαλούν faction. Προκύπτει από το fact (γεγονός) και fiction (μυθοπλασία), και το είδαμε σε ταινίες όπως η “Η πιο σκοτεινή ώρα” με θέμα τη ζωή του Ουίνστον Τσόρτσιλ, και σε τηλεοπτικές σειρές όπως το “The offer”, που αφορούσε τα γυρίσματα του φιλμ “Ο Νονός”. Τώρα το βλέπουμε επιτέλους και στην ελληνική τηλεόραση.

Φυσικά κάποιοι δεν αγαπούν το όνομα Παπανδρέου, όπως δεν αγαπούν οτιδήποτε τους φέρνει αντιμέτωπους με συγκεκριμένα κεφάλαια της Ελληνικής Ιστορίας. Ωστόσο, ακόμα κι έτσι, το “Φλόγα και Άνεμος” φαντάζει σαν όαση στο κορεσμένο τηλεοπτικό τοπίο, που το μαστίζουν η βία και οι ερωτικές ιστορίες των άφθονων κλισέ.

Είναι μια άκρως ποιοτική δουλειά που, με άξονα την οξυδερκή σκηνοθετική ματιά της πολύπειρης Ρέινας Εσκέναζυ και το βαθύ, περιεκτικό σενάριο της Ρένας Ρίγγα με την επιμέλεια της Μαρίας Αθήνη, ζωντανεύει στην μικρή οθόνη όχι απλώς ένα χειμμαρώδες ιστορικό μυθιστόρημα που σημειωτέον αποτελεί ένα από τα πλέον δημοφιλή best seller των τελευταίων ετών, αλλά και έναν ολόκληρο περίπου αιώνα καλλιτεχνικών και πολιτικών πεπραγμένων, που τελικά μας αφορούν όλους, ανεξαρτήτου ιδεολογίας.

Το εγχείρημα ήταν από την αρχή δύσκολο. Μπορείς να συμπυκνώσεις 600 σελίδες σε δώδεκα ωριαία επεισόδια, ειδικά όταν μάλιστα πραγματεύονται σημαντικά αληθινά γεγονότα και εμβληματικές προσωπικότητες;

Η παραγωγή επέλεξε το πνεύμα που κυριαρχεί στην πετυχημένη αφήγηση του βιβλίου, δηλαδή την παράλληλη εξιστόρηση δύο χρόνων, του τώρα που τοποθετείται στα 1968 και του κάποτε που πιάνει την ιστορία από την αρχή και περικλείει όλο το παρελθόν, γεγονός το οποίο στα δύο πρώτα επεισόδια έφερε μάλλον σε αμηχανία ένα μέρος του τηλεοπτικού κοινού, το οποίο είναι συνηθισμένο σε ένα άλλο ειδος τηλεόρασης, εντελώς γραμμικό και με απόλυτα εύπεπτους όρους.

Όταν αλλάζεις πρόσωπα, αλλάζεις μόνο τους πρωταγωνιστές

Όταν αυτή η εναλλαγή εντέλει αφομοιώθηκε από το συγκεκριμένο κοινό, εκεί γύρω στο τρίτο επεισόδιο, ξέσπασε μια άλλη διχογνωμία η οποία αφορούσε το γιατί οι δύο πρωταγωνιστές, ο Άρης Λεμπεσόπουλος και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, έπρεπε να αντικαταστήσουν από την ηλικία των τριάντα πέντε ετών τους ηθοποιούς που υποδύονταν τους ήρωες στα νεότερα τους χρόνια, τον Γιώργο Τριανταφυλλίδη και την Μαρία Παπαφωτίου.

Κάποιοι έμπειροι τηλεοπτικοί κριτικοί, προς υπεράσπιση του καλαίσθητου συνολικού αποτελέσματος, επικαλέστηκαν δικαίως το πόσο σπουδαίοι ηθοποιοί είναι η Καραμπέτη και ο Λεμπεσόπουλος και πόσο άνετα μπορούν να υποστηρίξουν και τις πρώιμες ηλικίες, ενώ στο “ζήτημα” που τέθηκε εκ νέου από κάποιους χρήστες του twiter, γιατί δεν άλλαξαν αυτομάτως και τα υπόλοιπα πρόσωπα, οι ίδιοι κριτικοί επικαλέστηκαν, και πάλι δικαίως, τον βασικό νόμο της αμερικανικής τηλεόρασης που λέει πως, όταν αλλάζεις πρόσωπα, αλλάζεις μονάχα τους πρωταγωνιστές.

Φυσικά, όλο αυτό δεν εμπόδισε ορισμένους να δουν με αρνητικό μάτι σκηνές όπου η Κόρα Καρβούνη υποδύεται την μητέρα της Καρυοφυλιάς Καραμπέτη, εστιάζοντας στις πραγματικές ηλικίες των ηθοποιών και λησμονώντας πως στη δραματουργία σημασία έχει αυτό που υποδύεσαι και όχι αυτό που είσαι (παράδειγμα άφθονες μεγάλες παραγωγές του Χόλιγουντ, και μία που μας έρχεται πρόχειρα στο νου, ο “Αλέξανδρος” του Όλιβερ Στόουν, όπου η Ατζελίνα Τζολί, γεννημένη το 1975, ενσαρκώνει τη μητέρα του Κόλιν Φάρελ, γεννημένου το 1976).

Όπως και να έχει, ακόμα και αυτά τα δευτερεύοντα ξεπεράστηκαν με την έλευση του πέμπτου επεισοδίου, όταν όλοι άρχισαν να εξοικειώνονται με την παρουσία της Καραμπέτη και του Λεμπεσόπουλου στα κομμάτια που αφορούν το παρελθόν και με την γρήγορη πυκνογραμμένη ροή της πλοκής που συνδέει το τότε με το τώρα. Από τη μια βλέπουμε το επικό love story δύο ασυμβίβαστων ανθρώπων με φόντο τα χρόνια του μεσοπολέμου, και από την άλλη την σκοτεινή εποχή της χούντας, τότε που οι αληθινοί ήρωες διαπλέκονται με τους μυθοπλαστικούς, συνθέτοντας ένα δράμα μυστηρίου με απρόβλεπτη κατάληξη.

Ώσπου έφτασε και το έκτο επεισόδιο με τις δύο σκηνές που προαναφέραμε στην αρχή για να καταλήξουμε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι το “Φλόγα και Άνεμος”, ακριβώς στα μισά της ιστορίας του, είναι μια από τις πιο έντιμες και δημιουργικές στιγμές στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης.

Φωτο: Διονύσης Κουμνιώτης

Οι συντελεστές της σειράς

Η σκηνοθεσία της Ρέινας Εσκενάζυ, πλούσια σε εξωτερικά γυρίσματα και λεπταίσθητη σε ωραίους εσωτερικούς χώρους, αναδεικνύει το βαρύ και κομψό άρωμα των εποχών που διατρέχει η πλοκή. Η ματιά της ενισχύεται από την έξοχη φωτογραφία της Κατερίνας Μαραγκουδάκη, τα υπέροχα σκηνικά της Λαμπρινής Καρδαρά και τα εξαίρετα κοστούμια του Μιχάλη Σδούγκου. Η μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου άκρως κινηματογραφική.

Οι καθηλωτικές ερμηνείες

Εντούτοις είναι οι ερμηνείες που καθηλώνουν. Η Καραμπέτη μας χαρίζει άλλον ένα ρόλο προσωπικής μυθολογίας, εφάμιλλο της “Ευτυχίας”, ο Λεμπεσόπουλος είναι ο πιο πειστικός Γέρος της Δημοκρατίας που θα μπορούσαμε να φανταστούμε, ο Δημήτρης Καταλειφός και η Θέμις Μπαζακα δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας στις λίγες έστω σκηνές που έχουν (θα τους θέλαμε πιο πολύ, είναι αλήθεια), η Πεγκυ Τρικαλιώτη ζωντανεύει ανατριχιαστικά την Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Θανάσης Τσαλταμπάσης και ο Αργύρης Αγγέλου είναι οι μεγάλες εκπλήξεις καθότι εντυπωσιάζουν σε κόντρα ρόλους, ο Αργύρης Πανταζάρας δίνει σάρκα και οστά με απόλυτη τραγικότητα σε έναν από τους ωραιότερους ήρωες του βιβλίου, η Λένα Παπαληγούρα καταθέτει ψυχή ως καταπιεσμένη σύζυγος και γυναίκα, ο Αναστάσης Ροιλός εναποθέτει τη δική του προσωπική, περίτεχνη διάσταση στο αερικό που λέγεται Δημήτρης Χορν, χωρίς να πέφτει στο λάθος της μίμησης, η Κόρα Καρβούνη εξαιρετική ως μάνα της Κυβέλης, ο προικισμένος Θέμης Πάνου καθηλωτικος ως το δεξί χέρι του Παττακού και ο Δημήτρης Σαμόλης με μια ευρεία γκάμα υποκριτικών δυνατοτήτων.

Τι μένει στο τέλος;

Δώδεκα επεισόδια μιας αισθητικής που μόνο η σοβαρή τηλεόραση μπορεί να μας χαρίσει. Και όταν αυτή τη τηλεόραση την έχουμε, επειδή κάτι τέτοιο συμβαίνει μάλλον σπάνια, δεν πρέπει να την κρίνουμε με όρους αβίαστων, επιπόλαιων εντυπώσεων οι οποίες δυστυχώς μας παραπέμπουν στη fast food τηλεόραση που με ελάχιστες εξαιρέσεις μας κατέκλυσε την τελευταία δεκαετία.

  • Του Αριστείδη Μπρίμπου

Διαβάστε ακόμη:

Αρτέμιδα: Μπούκαραν σε σπίτια, την ώρα που διασκέδαζε ο κόσμος στη “Λευκή Νύχτα”

“Βουτιά θανάτου” από γέφυρα στη Λεωφόρο Μαραθώνος – Άφησε ιδιόχειρο σημείωμα

Ποια είναι η γυναίκα που έχασε τη ζωή της στον Σχινιά

Διαβάστε τα τελευταία νέα της ανατολικής Αττικής μόνο στο anatolika24.gr.

Αφήστε ένα Σχόλιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *